MARKTVISIE | Aantal negatieve EPEX-uren nadert nu al het aantal van 2023
Samenvatting:
- Korte termijnprijzen van gas en elektra fors lager
- WKK sparkspread ook verder verzwakt
- Steenkool door steunniveau gezakt en neemt langere termijn contracten mee omlaag
- Onduidelijk hoe markten gaan reageren op de uitkomsten van Britse verkiezingen en klimaattop in Madrid
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 4 dec | 11 dec |
| TTF daggas | 14,70 | 13,20 |
| TTF jan ’20 | 15,50 | 13,60 |
| TTF jaar ’20 | 15,30 | 14,00 |
| Elektra in euro/MWh | 4 dec | 11 dec |
| OTC base jan ’20 | 48,00 | 45,50 |
| OTC peak ’20 | 53,40 | 51,75 |
| OTC base ’20 | 45,90 | 44,35 |
Terugblik korte termijn
In de afgelopen week heeft de prijsdaling bij zowel TTF-gas en OTC-elektra onverminderd en fors doorgezet. Vooral de korte termijn blijft onder druk staan. Zo was de daggasprijs voor het afgelopen weekend al gedaald tot circa 13,5 ect/m3. Ook levering voor de wintermaanden is bijna twee cent gedaald en handelt ruim onder de 14 ect/m3. Daarmee is het gat met de daggasprijs voor een groot deel gedicht.
De oorzaak van deze daling blijft het gestage aanbod van LNG op de Europese markt. De traditionele aanvoer vanuit met name Noorwegen staat daarmee ook onder druk. In de maand november had het LNG-aanbod een aandeel van 24% op het totaal, terwijl het aandeel Noors gas daalde naar 19%. In combinatie met temperaturen die enkele graden boven ‘normaal’ zijn, bleef dit ook de elektraprijzen voor de korte termijn drukken. Zo is de prijs voor jaarblok 2020 in de afgelopen week ongeveer 1,5 euro/MWh gedaald.
Op de APX was het prijsniveau tijdens de piekuren van 8-20u over het algemeen zonder uitschieters. Als gevolg van het bij vlagen onstuimige weer lag het gemiddelde de meeste dagen op of onder de 50 euro/MWh. In de vroege ochtenduren van afgelopen zondag en maandag zijn er prijzen dichtbij nul en zelfs een enkel uur negatief geweest op APX.
Woensdagochtend was de elektra onbalans erg grillig, met uitschieters tot boven de 250 euro/MWh. Dit werd veroorzaakt door het ongepland uitvallen van de Maasvlakte 3 centrale van Uniper. Tennet was daardoor genoodzaakt om voor ongeveer een half uur noodvermogen af te roepen om de balans op het net te waarborgen. De rest van de week waren er geen noemenswaardige incidenten. Wel zorgde de harde wind geregeld voor negatieve onbalans.
Terugblik lange termijn
Ook de prijzen van TTF-gas en OTC-elektra zijn voor de verdere jaren gedaald. Jaarblokken 2022 en 2023 voor gas zijn na lange tijd onder de 17 ect/m3 gezakt. Ook de OTC-elektra base-prijs voor 2022 is door de 47 euro/MWh gezakt. Dat niveau is voor het laatst eind maart van dit jaar gezien. De WKK sparkspread is hiermee ook verder onder druk gekomen.
Een belangrijke ontwikkeling die deze daling voor de langere termijn beïnvloedde, was de steenkoolprijs. Deze zakte namelijk door het belangrijk steunniveau van het afgelopen half jaar heen. Voor 2020 lag dit op $62/ton. Woensdag tegen het einde van de middag was de $59 in zicht. Als reden wordt de verminderde vraag opgegeven, waardoor er grote voorraden ontstaan in zowel Europa als Azië. Zo heeft ook Zuid-Korea inmiddels tien steenkoolcentrales gesloten, als onderdeel van het milieubeleidsplan.
De Brent olieprijs is stabiel rond de $64/vat sinds het bekendmaken van de extra productieverlaging van 0,5 miljoen vaten per dag door OPEC+ landen. Deze verlaging komt bovenop de reeds eerder afgesproken 1,2 miljoen vaten per dag. De bedoeling hiervan is om de extra productie in met name de VS te compenseren. En daarmee, zoals vanouds, de prijs te stutten.
De prijs voor emissierechten bleef stabiel rond de €25/ton. Het Duitse ministerie voor milieuzaken pleit ervoor om de rechten die vrijkomen bij een uitfasering van steenkoolcentrales uit de markt te halen. De markt had dit bericht niet verwacht voordat het definitieve plan is gepresenteerd, er is dus nog niets beslist.
Het is verder nog niet duidelijk wat de gevolgen zijn als de woensdag gepresenteerde ‘Europese Green deal’ strategie daadwerkelijk uitgewerkt gaan worden. De doelstellingen om Europa in 2050 ‘klimaatneutraal’ te maken zijn in ieder geval ambitieus.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
Ook voor de komende week worden milde temperaturen verwacht. Het weerbeeld is wel wisselvallig met buien en wind, wat de APX prijzen zal drukken. De markt laat voor het weekend een gemiddelde uurprijs van 34,5 euro/MWh zien en voor de komende week van 40 euro/MWh.
Richting het jaareinde vermindert de industriële gasvraag normaliter. Echter, de LNG-aanvoer blijft records breken, met name in Groot-Brittannië. Daar worden deze maand nog 20 schepen verwacht. Tevens hebben Rusland en Oekraïne deze week positieve stappen gezet om voor het einde van dit jaar tot een overeenkomst te komen over gasdoorvoer richting Europa.
De indicatoren voor korte termijn blijven al met al omlaag wijzen. Het mislukken van onderhandelingen of een weersverwachting die kou met zich meebrengt worden gezien als redenen om wat opwaartse prijsdruk te kunnen geven.
Gas en elektra lange termijn
De verwachting voor de langere termijnprijzen van TTF-gas en OTC-elektra houden we op onzeker. Er was in de afgelopen week duidelijk een daling te zien. Voornamelijk omdat de steenkoolprijs onderuit is gegaan. Een (kortstondig) herstel omhoog naar het vorige bodemniveau is niet uit te sluiten.
Op de dag van schrijven worden de Britse parlementsverkiezingen gehouden. De verwachting is dat de uitslag een einde zal maken aan de Brexit-impasse. De Britse pond is vooruitlopend hierop al opgelopen naar de hoogste stand in ruim twee jaar.
Bovendien wordt de 25e klimaatconferentie (COP 25) in Madrid eind deze week afgesloten. De presentatie van de Europese Green Deal strategie geeft al een richting aan, maar de afspraken worden pas tegen het weekend bekend. Hoe de uitkomsten van zowel de Britse verkiezingen als de klimaattop de marktprijzen gaan beïnvloeden is vooralsnog onduidelijk.
