MARKTVISIE | Frontmaand bij gas daalt sinds twee maanden naar 30 €ct/m3

Samenvatting:

• Lagere Aziatische LNG-vraag verwacht voor einde zomer
• Vulgraad van Franse en Nederlandse gasvoorraden loop achter
• Emissierechtenprijs omhoog in tegenstelling tot gas en elektriciteit
• Afgelopen weekend had 24 achtereenvolgende EPEX uurprijzen onder de 20 €/MWh

Prijsontwikkeling in de afgelopen 7 dagen: 

Frontmaand bij gas daalt sinds twee maanden naar 30 €ct/m3

Lichte daling van gasprijzen

Sinds medio mei vertoonde de termijnmarkten van zowel gas als elektriciteit slechts beperkte prijsbewegingen. Bij gas bewogen de kortetermijncontracten, tot en met de komende winter, in een smalle band van circa 3 €ct/m3. Zo schommelde de huidige frontmaand augustus van eind mei tot begin juli tussen de 32,5 en 35,5 €ct/m3 op en neer. Die zijwaartse trend lijkt sinds de start van het derde kwartaal ten einde. Op donderdag 11 juli, vlak na de opening van de markt, handelde de frontmaand namelijk rond de 30 ect/m3. Dat is hetzelfde niveau als twee maanden geleden. Overigens was de dagvooruit gasprijs afgelopen woensdag voor het eerst sinds medio mei weer even onder de 30 €ct-grens gezakt. Daarmee lijkt de stijgende lijn die eind februari ingezet werd ten einde te zijn.

De termijnprijzen voor de komende winter vertonen een vergelijkbaar patroon. Het duurste kwartaal, Q1 2025, handelde lange tijd rond de 40 ect/m3. In de afgelopen handelsdagen heeft ook hier een vergelijkbare prijsdaling plaatsgevonden. Donderdagochtend noteerde dit contract tussen de 36,5 en 37 ect/m3. Dat betekent ook dat het prijsverschil met de frontmaand in de afgelopen weken is toegenomen van 4 naar ruim 6 €ct/m3. Daarmee is het vullen van gasvoorraden ook lucratiever geworden.

Zoals aangegeven, zit de prijsbeweging voornamelijk op de korte termijn. Hoe verder de termijnen in de toekomst, hoe kleiner de prijsbewegingen zijn. Zo zijn de 2026 en 2027-jaarcontracten vergeleken bij het verschijnen van het vorige marktnieuws van twee weken geleden met respectievelijk bijna 32 en 28 €ct/m3 (nagenoeg) gelijk gebleven.

Als reden voor de recente prijsdaling wordt onder andere de verwachte verminderde LNG vraag vanuit Azië voor het einde van de zomer genoemd. Dat is vooral te zien aan het prijsverschil voor levering in de maand september. Twee weken geleden was het prijsverschil tussen TTF en de Aziatische tegenhanger EAX (East Asian Index) nog zo’n 15%. In de afgelopen week is dat rap minder geworden en is dit prijsverschil gehalveerd. Naast de lagere verwachte vraag aan het einde van de zomer speelt ook mee dat problemen bij Australische LNG producenten zijn verholpen, waardoor er minder LNG schepen van Europa naar Azië hoeven te worden aangetrokken.

In de afgelopen weken was het grotere prijsverschil tussen Europa en Azië (in combinatie met het hogere prijspeil) goed terug te zien in de hoeveelheid LNG die naar Europa kwam. Volgens berekeningen van ICIS was het totale LNG volume dat naar Europa kwam tot medio mei tussen de 300 tot 400 miljoen m3 per dag. De afgelopen weken is dit volume gedaald naar 230 tot 290 miljoen m3 per dag, wat overigens het laagste niveau is sinds november 2021.
Het verlies aan LNG werd overigens deels gecompenseerd door een goede gasaanvoer van uit Noorwegen. Met een dagelijkse totale export van ruim 330 miljoen m3 per dag. In de afgelopen weken zijn er dan ook geen noemenswaardige verstoringen geconstateerd.

De krapte op de LNG markt lijkt door de ontwikkelingen in Azië te verminderen, met de recente prijsdaling bij gas tot gevolg. Hierdoor kunnen er de komende periode weer meer LNG schepen Europa als eindbestemming krijgen. Dat zou voor de maand september goed uitkomen. Aangezien de Noorse export voor het grootste deel van september gehalveerd gaat worden door het onderhoud wat dan gepland staat.

Sommige Europese landen, zoals Duitsland, hebben hun gasvoorraden tegen die tijd waarschijnlijk grotendeels gevuld. De vulgraad nadert daar op dit moment namelijk al de 84%. Andere landen, zoals Frankrijk en Nederland, zullen tegen die tijd voor het verder aanvullen van de gasopslagen voor een belangrijk deel aangewezen zijn op de LNG aanvoer. Voor beide landen geldt namelijk dat de vulgraad met de huidige 70% ruim achterblijft bij het Europese gemiddelde van 80%. Het goede nieuws wat dat betreft is dat de opslag Norg, een van de drie grootste Nederlandse opslagen, sinds begin juli weer wordt aangevuld. De hele maand juni werd er op deze locatie geen gas geïnjecteerd. Inmiddels is de vulgraad de 60% gepasseerd. Met het huidige vultempo van 0,4 procentpunt per dag zou de 90% eind september haalbaar moeten zijn.

Prijsontwikkelingen rondom elektriciteit

De prijsvorming bij elektriciteit is over het algemeen indirect van aard. Zolang er geen gebeurtenissen plaatsvinden die de elektriciteitsproductie direct beïnvloeden, volgen de termijnprijzen veelal andere markten. En dan met name die van gas en emissierechten. Zo ook in de afgelopen twee weken. Ook hier is het augustus-2024 contract met gas gedempt mee gedaald van ruim 72 tot 67,5 €/MWh. Net als bij gas, hoe verder de termijn in de toekomst, hoe kleiner de daling is. Ook het 2025-jaarcontract staat met 85,9 €/MWh bijna twee euro lager dan aan het einde van de vorige maand. De jaren daarna noteren juist licht hoger dan twee weken geleden. De prijsdalingen zijn minder dan bij gas, aangezien in dezelfde periode de EUA-prijs per saldo juist iets is gestegen.

De markt voor emissierechten heeft zoals genoemd een wat tegendraadse opgaande beweging gemaakt. Het leidende December-2024 contract noteerde op de laatste handelsdag van juni een laagste prijs van 66 €/ton. Deze dag liet al een behoorlijke volatiliteit zien, want later op de dag werd het contract zelfs voor meer dan 68 €/ton verhandeld. Dat markeerde de start van een aantal dagen van verdere prijstoename. Midden vorige week stond de 72 €/ton zelfs even op het scherm. Als mogelijke verklaring voor deze volatiliteit zijn de onzekere ontwikkelingen rondom de Franse verkiezingen genoemd. Maar dat is niet geheel duidelijk. Inmiddels lijkt de rust weer enigszins weergekeerd, aangezien het genoemde termijncontract weer is teruggezakt naar de 68 €/ton. Zoals benoemd, per saldo nog wel licht hoger dan twee weken geleden. De vraag is nu wel of de dalende trend die in de maand juni zichtbaar was, zich deze maand verder zal voortzetten.

Ontwikkelingen op EPEX spotmarkt

Eind vorige week en in het weekend werden de spotprijzen voor elektriciteit grotendeels gedrukt door het overvloedige windaanbod. Vrijdag 5 juli kwamen de uurprijzen tot 19u niet boven de 40 €/MWh uit. Opvallend was wel dat ze gedurende de middaguren nauwelijks negatief werden. Vrijdagavond nam de wind iets af, waardoor de EPEX uurprijzen tussen 20 en 22u opliepen tot bijna 133 €/Mwh. Gedurende de daaropvolgende nacht daalden ze weer rap richting nul. Zaterdag van 10 tot 20u waren er wel negatieve prijzen (tot -116,61 €/MWh). Wat verder opviel, was dat vanaf zaterdag einde middag de uurprijzen voor 24 achtereenvolgende uren tussen de -22,62 en 18,47 €/MWh lagen. Met een gemiddelde waarde van bijna -3 €/MWh. Overigens had de helft van deze uren had een negatieve waarde.
Na het weekend was er weer sprake van het inmiddels vertrouwde uurpatroon. De nachtelijke uren gemiddeld ruim 80 €/MWh. De ochtendpiek ruim 100 €/MWh. De middaguren de welbekende afname naar nul. In de avonduren was de spreiding, wederom door de wind, het grootst met de duurste uren eveneens van 20-22u. Maandag was de hoogste uurprijs zelfs bijna 250 €/MWh, op dinsdag was het duurste uur ‘slechts’ 143 €/MWh.

Vooruitblik

De gasaanvoer naar Europa lijkt door de verminderde vraag vanuit Azië wat aan te trekken. De Noorse aanvoer is al weken vrij constant en er is voorlopig geen noemenswaardig onderhoud gepland. Verder worden er voor de komende week vijf LNG schepen verwacht bij de Nederlandse terminals. In de afgelopen week waren dat er slechts twee.

Vooral voor het komende weekend is de verwachting dat de spotprijs voor elektriciteit flink zal wegzakken. De markt schat in dat de gemiddelde EPEX-prijs 35 tot 40 €/MWh zal uitkomen. Dat komt doordat er veel meer wind wordt verwacht, oplopend tot 4 Beaufort op land.

Zolang de temperatuur in Noordwest Europa gematigd zijn en de hoge zomerse temperaturen uitblijven, kan dit de termijnprijzen van elektriciteit verder neerwaarts drukken, aangezien de elektriciteitsvraag voor koeling zolang beperkt zal blijven. Daarnaast zijn veel stuwmeren, vooral in Centraal Europa, door de grote hoeveelheid neerslag voller dan gemiddeld. Het grotere aanbod aan waterkracht kan een verder prijsdrukkend effect hebben.

Het volgende marktnieuws verschijnt over twee weken, op donderdag 25 juli.