MARKTVISIE | Gasmarkt nog steeds op zoek naar richting

Samenvatting:

• Termijnprijzen gas stabiel
• Gasmarkt nog steeds op zoek naar richting
• Europese gasvulling volgt niveau 2023
• Afgelopen dagen een recordproductie aan zonne-energie
• Grote prijsverschillen door technische storing bij EPEX SPOT

Prijsontwikkeling in de afgelopen 7 dagen: 

Gasmarkt nog steeds op zoek naar richting

Ontwikkelingen gasmarkt

De afgelopen twee weken zijn er beperkte prijsbewegingen waargenomen op de termijnmarkt voor gas. De markt vertoont geen duidelijke richting, waarmee de gasmarkt de trend vanaf eind mei voortzet. De grootste volatiliteit binnen de gasmarkt is zichtbaar bij de kortetermijncontracten. In de afgelopen weken bewogen deze in een smalle bandbreedte van circa 2 ect/m3 op en neer. Deze bandbreedte ligt momenteel tussen de 33 en 35 €ct/m3.
De problemen bij het Australische Wheatstone LNG platform zijn sinds het begin van deze week verholpen, waardoor de productie weer op volle capaciteit beschikbaar is.

De termijnprijzen voor de komende winter volgen een vergelijkbare handelsbeweging en worden verhandeld op hetzelfde niveau als eind mei, rond de 40 ect/m3. Het duurste kwartaal, Q1 2025, handelt ongeveer 3 ect/m3 hoger dan het Q4 2024 contract. Namelijk voor 41 ect/m3. De opgaande middellange termijntrend sinds eind februari is nog wel intact. Mogelijk dat de markt de start volgende week, na de start van het derde kwartaal, een richting kiest. Tot nu toe is de prijsbeweging zijwaarts.

In de tussentijd is de EU akkoord gegaan met het 14^e sanctiepakket tegen Rusland. In dit pakket zijn maatregelen getroffen die de LNG sector raken, bijvoorbeeld tegen LNG projecten die nog in aanbouw zijn. Het belangrijkste onderdeel is een restrictie op het verder doorvoeren van Russische LNG die in een Europese haven is aangekomen. Dit vindt voornamelijk plaats als LNG in speciale ijsbreker schepen wordt vervoerd naar Europese havens. Vandaar wordt het dan overgeheveld naar een conventionele LNG schip voor verder transport naar bijvoorbeeld Azië. Als de speciale ijsbreker de hele route naar Azië moet afleggen, heeft dat een grote impact op de beschikbaarheid ervan.

Europese gasvoorraden
De Europese gasvoorraden zijn de afgelopen weken tot ruim 75 procent gevuld, terwijl de Nederlandse gasvoorraden voor meer dan 67 procent gevuld zijn. Hiermee lijkt de Europese gasvoorraad de vulgraad van vorig jaar te volgen, wat betekent dat de gasvoorraden in september voor 90% gevuld zullen zijn. De Nederlandse gasvoorraden blijven iets achter op dit niveau. Dat komt vooral doordat de locaties Norg en Grijpskerk sinds kort niet verder worden aangevuld. Van de drie grote locaties wordt dus alleen Bergermeer verder aangevuld.

Noors onderhoud
Er vindt momenteel beperkte onderhoudswerkzaamheden plaats aan het Noorse gassysteem. Er blijft zo nu en dan sprake van kleine ongeplande verstoringen. De capaciteit is al enkele weken ongeveer 90% van het maximum. Dat betekent rond de 330 miljoen m3 per dag. Voor de aankomende zomerperiode zijn er een beperkt aantal geplande onderbrekingen in de Noorse aanvoer. Het merendeel van deze werkzaamheden zal pas vanaf september starten.

Prijsontwikkelingen op de elektriciteitsmarkt
De prijsontwikkelingen van elektriciteit op de termijnmarkt worden vooral beïnvloed door de prijsvorming van CO2-emissierechten en gas. Opvallend is dat, in tegenstelling tot gas, de termijnprijzen voor elektriciteit de afgelopen twee weken licht verder zijn gedaald. Dit patroon werd twee weken geleden ook waargenomen. Het termijncontract voor juli 2024 is met ongeveer 2 €/MWh gedaald tot 67 €/MWh, terwijl dit contract eerder deze maand nog verhandeld werd voor ruim 78 €/MWh, Voor verdere termijnen is het prijsverschil aanzienlijke kleiner. Zo handelde het jaarcontract voor 2026 begin deze maand voor circa 83 €/MWh en momenteel rond de 80 €/MWh.

Een vergelijkbare handelsbeweging is zichtbaar in de markt voor EU-emissierechten (EUA). Het leidende contract in deze markt, het December-2024 contract, is sinds begin juni gedaald van circa 75 €/ton naar 67 €/ton. Hiermee worden CO2-emissierechten momenteel verhandeld op hetzelfde niveau als begin mei dit jaar.

Ontwikkelingen op EPEX spotmarkt

In de afgelopen twee weken is het aantal negatieve EPEX-uren gestegen tot 217 uren. Daarnaast zijn er inmiddels 409 uren geregistreerd waarin de EPEX-prijs lager was dan 10 €/MWh. Negatieve prijzen kwamen de afgelopen week zowel in het weekend als doordeweeks voor. Zo was de gemiddelde base prijs de vanaf zaterdag nog geen 64 €/MWh terwijl de gemiddelde peak prijs net boven de 30 €/MWh uitkwam.

Op woensdag 26 juni werd volgens energieopwek.nl een recordhoeveelheid aan zonne-energie geproduceerd, namelijk bijna 20 GW. Dit zou neerkomen op een hernieuwbaar percentage van 130% van het totale verbruik op dat moment. Een deel van de opwekking zal daardoor afgeschakeld zijn. Enerzijds door de negatieve spotprijs, maar anderzijds door een te hoge spanning op het net.

Naast een recordproductie van zonne-energie heeft een technisch probleem op het EPEX SPOT-platform dinsdag geleid tot een gedeeltelijke ontkoppeling van enkele Europese landen van de gezamenlijke dagvooruit marktkoppeling. Dit resulteerde in extreme prijsverschillen op de dagvooruitmarkt in Centraal-Europa. Zo was de baseloadprijs voor Duitsland maar liefst 489 €/MWh in vergelijking met Frankrijk. Dit maakt goed zichtbaar dat de Duitse markt, met name in de uren dat er geen zon/wind is vooral leunt op de goedkope Franse kernenergie. Het duurste Duitse uur voor 26 juni was overigens 6-7u met een prijs van 2.326 €/MWh
EPEX SPOT is momenteel bezig met een grondige analyse van dit “technische probleem”. Volgens het European Network  of Transmission System Operators hebben er in de afgelopen tien jaar vijf incidenten plaatsgevonden die hebben geleid tot een gedeeltelijk ontkoppelingen van de dagvooruit marktkoppeling.

Vooruitblik

Voor de komende dagen worden in noordwest Europa temperaturen boven het seizoengemiddelde verwacht. Daarna zullen de maximumtemperaturen dalen tot onder het klimaatgemiddelde en zal de kans op neerslag toenemen. Deze weerveranderingen weerspiegelt zich in de verwachte EPEX-prijs voor dit weekend, welke wordt geschat op gemiddeld 50 €/MWh. Voor de komende week wordt een gemiddelde prijs van 70 €/MWh verwacht, wat iets hoger is dan de gemiddelde prijs van de afgelopen dagen.

Het gasaanbod blijft goed vanuit zowel Noorwegen als van LNG Tot 13 juli worden nog negen LNG-schepen verwacht op de Nederlandse terminals. De gasmarkt heeft de laatste tijd relatief gespannen gereageerd op nieuws over ongeplande werkzaamheden en andere geopolitieke ontwikkelingen. Naar verwachting zal deze volatiliteit in de komende periode aanhouden. Mogelijk dat de start van een nieuwe maand/kwartaal de markt in beweging zet.

Het volgende marktnieuws verschijnt over twee weken, op donderdag 11 juli.