MARKTVISIE | Aantal negatieve EPEX-uren nadert nu al het aantal van 2023
Samenvatting:
- Lange termijnvoorspelling lastig te maken
- APX-prijzen op hoogste niveau in 1,5 jaar
- Zwaar Noors onderhoud loopt door tot eind september
- LNG-vloot komt vanaf oktober weer op gang
Prijsontwikkeling in de afgelopen week:
| Gas in eurocent/m3 | 26 aug. | 2 sept. |
| TTF daggas | 8,70 | 10,30 |
| TTF okt. ’20 | 10,40 | 10,85 |
| TTF jaar ’21 | 13,40 | 13,75 |
| Elektra in euro/MWh | 26 aug. | 2 aug. |
| OTC base okt. ’20 | 38,85 | 39,65 |
| OTC peak ’21 | 48,00 | 48,25 |
| OTC base ’21 | 41,60 | 41,90 |
Terugblik korte termijn
De APX-prijzen lieten vorige week donderdag met een paar prijspieken tot 90 €/MWh al zien dat er bij afwezigheid van stevige wind- en zonproductie krapte is op de elektramarkt. Dat effect zagen we afgelopen maandag ook toen de gemiddelde dagprijs op 54,04 €/MWh uitkwam; het hoogste daggemiddelde sinds 11 februari 2019. Ook dit weekend kwamen de uurprijzen niet meer onder 20 €/MWh en de dagprijzen niet meer onder 30 €/MWh. Dit hangt niet alleen af van zon en wind, maar ook van gepland en ongepland onderhoud aan Franse kerncentrales en Noorse gasvelden. Deze werkzaamheden pieken nu in de maanden augustus en september, doordat het coronavirus ervoor zorgde dat er van maart t/m juli nauwelijks onderhoud uitgevoerd kon worden.
De teruggelopen aanvoer vanuit Noorwegen zorgt logischerwijs ook voor een hogere daggasprijs. Vorige week maandag (24-aug) noteerden we nog een prijs onder de 7 €ct/m3, maar inmiddels is zelfs de grens van 10 €ct/m3 geslecht. Dat is voor het eerst sinds eind januari. Een mix van toenemende vraag en teruglopend aanbod heeft hiervoor gezorgd. Er zijn in de afgelopen week mondjesmaat LNG-schepen aangekomen in West-Europa, maar dat was onvoldoende om de prijsstijgingen tot een halt te roepen.
Terugblik lange termijn
Nu de vakantieperiode voor veel mensen weer voorbij is, komen ook de traders weer terug achter hun bureaus en trekt de handel aan. Tegelijk met de toenemende bedrijvigheid neemt ook de vraag naar elektriciteit en gas toe. We hebben vaker gezien dat de markten na een lange vakantie weer even richting moeten vinden. De hierboven genoemde kortetermijneffecten sijpelen ook door naar de lange termijn. Voor elektriciteit betekende dit week-op-week een stijging van ca. 0,5 €/MWh op de contracten voor 2021 t/m 2023. Gedurende de week bewogen de prijzen vrij heftig op en neer, maar als we even uitzoomen dan zijn de stijgingen beperkt. De langtermijncontracten op de gasmarkt zijn wel vrij stevig opgelopen, waarbij Q4-20 t/m cal-22 0,3 à 0,5 €ct/m3 duurder is dan vorige week. De jaren 2023 en 2024 laten beperktere prijsbewegingen zien.
Prijzen grondstoffen omhoog
Op de beurzen lijkt het soms alsof het coronavirus nooit bestaan heeft en de grondstoffenmarkten tikken daardoor ook omhoog. Het voorste maandcontract voor olie (nov-20) handelt sinds augustus weer regelmatig boven de grens van 45 dollar; een plus van 50% ten opzichte van het laagste prijsniveau in april. Vanaf woensdagmiddag tikte de prijs wel weer gestaag omlaag, tot 43,5 $/vat op donderdagochtend, aangezien in Amerika het ‘driving season’ afliep en de vraag naar benzine en diesel terugloopt. Steenkool (cal-21) staat sinds enkele dagen weer rond 57 $/ton; dat is 4 $/ton hoger dan twee weken geleden. Dit wordt ook gedreven door stakingen van Colombiaanse mijnwerkers, voor het eerst sinds 2013. Europa is een belangrijke afzetmarkt voor Colombia en daarom zien we gelijk het prijseffect op de kolen die hier verhandeld worden.
Emissierechtenmarkt volatiel
De emissierechtenmarkt blijft vrij volatiel en heeft daarmee ook effect op de lange termijnprijzen voor elektriciteit. De prijs voor het compenseren van een ton CO2 tikte afgelopen vrijdag gedurende de dag zelfs weer even de 30 €/ton aan, maar blijft de laatste dagen in een bandbreedte tussen 27 en 29 €/ton hangen.
Visie voor de komende week
Gas en elektra korte termijn
Voor gas handhaven we onze verwachting voor de korte termijn op onzeker. Het onderhoud in Noorwegen blijft de aanbodzijde parten spelen en de komende weken trekt het LNG-aanbod ook nog niet aan. Door orkaan Laura hebben de LNG-leveringen vanuit de Golf van Mexico vertraging opgelopen, maar er lijkt vanaf oktober wel weer meer ruimte voor Amerikaanse leveringen richting West-Europa. Op vrijdag 4 september verwacht de LNG-terminal Gate een Russische tanker die ruim 100 miljoen m3 (na vergassing) komt bezorgen. Dit zorgt wellicht voor enige druk op de daggasprijs.
Voor elektriciteit handhaven we onze verwachting op stabiel. In de afgelopen week zagen we op weekdagen een dagprijs tussen 40 en 55 €/MWh en in het weekend rond 35 €/MWh. De komende dagen worden grofweg dezelfde weersverwachtingen uitgesproken, waarbij de zon en wind niet overdreven veel van zich laten zien en horen. Het is daarmee ook te verwachten dat we weer regelmatig uurpieken tussen 60 en 80 €/MWh zien op de ochtend- en avonduren. Door onderhoud aan de Claus- en Rijnmondcentrale valt de komende weken ca. 2 GW aan capaciteit weg qua gasgestookte elektriciteitscentrales. Het onderhoud duurt tot respectievelijk 12 en 21 september. Hierdoor heeft Nederland dus minder flexibel vermogen beschikbaar in tijden van zon- en windschaarste, dit kan zorgen voor grotere schommelingen op de onbalansmarkt.
Gas en elektra lange termijn
Ook voor de lange termijn handhaven we onze verwachting: onzeker. Op de gasmarkt zijn genoeg redenen te benoemen die voor een lagere gasprijs kunnen zorgen. Voor de maand oktober zijn nog geen Amerikaanse LNG-leveringen geannuleerd, wat zou betekenen dat er ca. 40 tankers extra richting Europa en Azië komen t.o.v. augustus. Als we ervan uitgaan dat een gemiddelde levering ongeveer 75 miljoen m3 gas bevat, dan betekent dit dat er 3 miljard m3 extra beschikbaar is voor de Europese en Aziatische markten. Daarnaast ebt het effect van de werkzaamheden in Noorwegen weg vanaf oktober, waarmee die aanbodkant ook weer prima op orde is. Ten slotte heeft Gazprom de verwachte gaslevering aan Europa naar boven bijgesteld voor 2020. Dit betekent dat er meer Russisch gas deze kant op komt de komende vier maanden, waarmee de Russen proberen om de misgelopen inkomsten eerder dit jaar nog enigszins te compenseren.
De markt heeft echter de afgelopen maanden ook laten zien dat voorspellingen lang niet altijd uitkomen. Een plotseling koudefront, weinig zon en wind, LNG-schepen die massaal naar Azië gaan i.p.v. Europa: allemaal redenen waardoor de vraag naar gas ook opeens weer flink kan toenemen of het aanbod kan afnemen.
Voor de andere markten zien we minder fundamentele signalen om lange termijnverwachtingen uit te spreken. De veilingen voor emissierechten trekken de komende maanden weer flink aan na een rustige zomerperiode, maar het is nog lastig te duiden of dat een prijsdrukkend of prijsoplopend effect gaat hebben. De oliemarkt houdt zich voorlopig rustig en lijkt tevreden te zijn met een prijsniveau rond 45 $/vat. De verwachting is dat de bestaande productiebeperkingen zeker tot het einde van het jaar in stand worden gehouden, waarbij scherp wordt gelet op landen die zich niet aan de afspraken houden.
