Marktvisie|Korte termijn prijzen omhoog door kouder weer en weinig wind

Samenvatting:

• Alle korte termijn prijzen omhoog door kouder weer en weinig wind
• Daggas trekt termijngas wat mee omhoog, maar minder dan nodig lijkt
• Hoge APX prijzen door windstil en kouder weer en tekorten in Frankrijk
• Huidige productiemarges voor kolen- en gascentrales niet houdbaar

Prijsontwikkeling in de afgelopen week:

Terugblik korte termijn: korte termijnprijzen omhoog

Alle prijzen gingen 2^e helft vorige week omlaag en deze week met dezelfde of grotere vaart weer omhoog. Het weerbericht was de belangrijkste drijver. Eind vorige week leidde het zachte weer met goede wind tot hoge productie uit windmolens en lage gasafname. In combinatie met goede aanvoer van gas en de aankondiging van twee LNG aanlandingen in deze week en volgende week bij de Gate terminal, trokken de korte termijn gasprijzen fors omlaag en ging elektriciteit hier deels in mee. Afgelopen maandag veranderde het weerbericht voor deze en volgende week naar kouder dan normaal en weinig wind. Ook kwam een verwachte LNG aanlanding op dinsdag niet binnen en werd de aanvoer krapper in het gassysteem. Gevolg was dat vooral de daggasprijs steeg, met ca 1 ct/m³. De prijzen voor alle toekomstige periodes volgende dat patroon, maar gedempt.

Weersvoorspelling op lange termijn zachter en winderiger

Opvallend is dat de dagprijs nu duidelijk boven de december- en Q1-prijs ligt. Analisten verklaren dit uit de lange termijn weersvoorspelling die juist wat zachter weer aangeeft. Dit is opvallend gezien het bericht dat de Duitse gasafname in november 2020 ca 1 mrd m³ lager uit zal komen dan in november 2019 door het zachte en winderige weer. Als het in december en januari normaal weer wordt zou je verwachten dat de prijs hoger wordt.

Schaarste en hoge APX prijzen

De APX prijzen zijn afgelopen week trendmatig gestegen, van gemiddeld 40 naar 50 euro/MWh. Ook hier is het weer de oorzaak. De APX prijs bereikt vandaag een hoog niveau van gemiddeld boven 70 euro/MWh in de peakuren. Het uur 17-18 met 135 euro/MWh heeft het gemiddelde zo omhoog getrokken. Het is windstil, vrij koud en in Frankrijk zijn er (opnieuw) problemen met kerncentrales. Dit leidt tot schaarste, heel anders dan vorige week toen er steeds ruim aanbod was. De onbalans is afgelopen week rustig geweest, op dinsdag na. Toen was de onbalans heel regelmatig hoog.

De elektriciteitsprijzen voor de komende maanden zijn mee omhoog getrokken met de APX en staan 2-3 euro/MWh hoger dan vorige week. Waarschijnlijk heeft de slechte sparkspread en darkspread  hier ook mee te maken. Voor baseload komende winter staan deze productiemarges ruim onder nul. Bij kolen was dit al langer het geval, maar de clean sparkspread op gascentrales is in 2 maanden 15 euro/MWh gedaald. Dit is een onhoudbare situatie.

Terugblik lange termijn: 

De Brent olieprijs heeft gisteren (woensdag) weer een nieuw record gevestigd door voor jan21 boven 49 dollar/vat uit te komen. De stijging was het gevolg van een onverwachte forse daling van de olievoorraden in de VS. De OPEC heeft eerder besloten dat op 1 januari de productie met 2 mln vaten per dag omhoog kan, de markt rekent er op dat deze maatregel op de nieuwe OPEC conferentie op 1 december bevestigd wordt. De lange termijnprijzen van olie zijn al tijden stabiel. De prijslijn voor olie in de toekomstige periodes van jan21 tm dec22 is nu vrijwel vlak. Het is een teken dat de markt verwacht dat de huidige vraag-aanbod verhouding in stand blijft. Ofwel: dat de productie zodanig verlaagd is dat deze weer in evenwicht is met de weer groeiende vraag.

Stijgende steenkoolprijzen en bewegelijke CO₂ emissierechten

Wereldwijd zorgt vooral Azië voor vraagherstel: daar draait de economie weer op volle toeren. Dat is ook terug te zien in de steenkoolprijzen, die maar blijven stijgen (deze week van 56 naar 59 dollar/ton voor cal21) De prijs van CO₂ emissierechten blijft beweeglijk: afgelopen week tussen 26,5 en 28 €/ton. Er is echter geen richting in te ontdekken want per saldo staan we ongeveer waar we midden vorige week stonden.

Weinig verandering lange termijnprijzen gas

De lange termijnprijzen van gas zijn per saldo nauwelijks veranderd ten opzichte van midden vorige week. De termijnprijzen elektriciteit zijn wel omhoog met ca 0,75 euro/MWh. De lange termijn elektriciteitsmarkt is duidelijk op zoek naar richting: enerzijds zijn de sparkspreads en darkspreads op baseload voor de komende jaren zo negatief dat de situatie onhoudbaar lijkt, anderzijds komt er steeds meer bewijs dat de productie in zon en wind van maart t/m oktober dominanter is dan de conventionele productie. Dit geeft veel twijfel aan de waarde van de baseload elektriciteit. Het dilemma van de energietransitie wordt steeds nijpender: hebben we nog wel voldoende vermogen als er geen zon en wind zijn? Deze week is de nieuwe SDE++ ronde open gegaan, dus loopt tot 17 december. Ook in deze fase zal weer veel nieuw duurzaam vermogen subsidie krijgen.

Visie voor de komende week:

Gas en elektra korte termijn:

De verwachting voor de korte termijn gas handhaven we op stabiel. De forward prijzen voor komende week zijn rond de huidige dagprijs van 13,7 ect/m³. Weliswaar koelt het verder af, maar worden binnen een week nog drie aanlandingen van LNG op Gate verwacht. Dus: meer vraag en meer aanbod. De prijzen voor de frontmaanden lijken ons aan de lage kant, gezien de vraag-aanbod verhouding.

Verwachting lagere APX prijs

Voor de producenten blijft het op APX en intradaymarkt komende week waarschijnlijk feest. Het weerbericht en de vraag-aanbod situatie ten zuiden van Nederland impliceert dat de huidige verwachte gemiddelde prijs van 47 euro/MWh voor de APX in komende week waarschijnlijk aan de lage kant is. Tussen 50 en 60 euro/MWh lijkt waarschijnlijker.

In dat licht kan ook de prijs van de frontmaanden doorstijgen.

Gas en elektra lange termijn:

Voor de verdere jaren gasprijzen houden we onze verwachting op stabiel. De OPEC conferentie van dinsdag kan effect hebben, maar we zien dat de termijnprijzen voor gas wel beweeglijk zijn, maar geen richting kiezen. Voor elektriciteit geldt dat verdere stijging het meest waarschijnlijk is. De grondstofprijzen zijn sterk en de productiemarges zijn te laag om rendabel te draaien. Maar zonder draaiende gas- en steenkoolcentrales is er niet genoeg aanbod.

Laatste handelsdagen 2020

Voor gas, elektriciteit en warmte is er rond de feestdagen geen termijnhandel mogelijk. Een overzicht van de laatste handelsdagen vindt u hier.